Het WK in Qatar zit er op, de waanzin bij de FIFA blijft. Het was het meest omstreden WK ooit: van de toekenning onder toenmalig FIFA-president Sepp Blatter tot de uitreiking van de beker aan een in een gouden mantel gehulde Messi. Non-stop was er discussie, ophef en verontwaardiging. Althans, in Nederland toch. Wel of geen OneLove bandje, wel of geen bezoek van arbeidsmigranten, wel of geen hand aan een vrouwelijke minister: alles lag onder een vergrootglas. Terechte discussies.
Maar, om eerlijk te zijn: het doorgaan van het toernooi of de deelname van Nederland heeft nooit ter discussie gestaan. The show must go on. En dat niet alleen: de cash moet ook binnen blijven komen. Het was, by far, het meest lucratieve WK ooit. 7.5 miljard dollar omzet, grotendeels bestaande uit commerciële deals in de 4 jaren voorafgaand aan het toernooi. En dat is nog maar het begin.
Want naast de 7,5 miljard dollar die al in de afgelopen 4 jaren is gegenereerd, is de verwachting dat er in komende 4 jaren richting het toernooi in de Verenigde Staten, Canada en Mexico ruim 11,5 miljard dollar aan omzet wordt gerealiseerd. Hoewel die enorme bedragen deels weer terugstromen in de voetbalsector als geheel, is het ongekend hoeveel geld en exposure dit soort toernooien genereren.
En daarbij is ook wel sprake van een ‘winner takes all’ principe. Juist het feit dat de budgetten zo groot zijn geworden, dwingt andere sporten zo’n beetje van het netvlies af. Dat geldt niet alleen voor het WK, maar ook bijvoorbeeld voor de Champions Leauge en andere Europese toernooien. De media-aandacht voor voetbal is vele malen groter, waardoor het bereik groter is, waardoor er meer betaald wordt, waardoor de sport sterker kan groeien. Een infinity-loop, uiteindelijk leidend tot een monopolie van het voetbal over andere sporten.
En wat blijkt (geen verrassing natuurlijk): de FIFA wil meer. Meer toernooien, meer voetbal op TV, meer wedstrijden, meer vliegen door supporters en teams. En meer omzet. Niet de kwaliteit van het voetbal, de spanning het toernooi of de winst van Messi (ja, het is hem gegund) zijn leidend, maar het commerciële succes.
De vraag is wanneer het voor FIFA genoeg is, wanneer de wal het schip keert? Niet meer kijken is een idee. Maar dat doet de sport tekort, want voetbal is een prachtige sport. Een statement van de lokale bonden? Mwah, gezien de OneLove perikelen is daar niet te veel van verwachten.
De echte macht ligt bij consumenten. Een simpele boycot van producten van sponsoren. Of een statement: tot hier en niet verder. Een WK met 32 landen, 1 keer in de 4 jaar, is genoeg. Idealiter in een omgeving waar al veel stadions staan, zodat niet de hele infrastructuur op de kop hoeft. Als het nog een beetje bereikbaar is met het OV: mooi meegenomen. Dit kan beter, door niet het commerciële succes centraal te stellen, maar het plezier in het spel en gebruik te maken van alles dat er al is.